۸ استانداردی که داستان های کودکان باید داشته باشد
۸ استانداردی که داستان های کودکان باید داشته باشد
یکی از مهمترین سوالات و دغدغه هایی که هر پدر یا مادری ممکن است در انتخاب کتاب برای کودک خود داشته باشند اینست که:
- آیا کتابی که برای فرزند خود تهیه می کنند مورد پسند او هست یا خیر؟
- و یا آیا کودکش از خواندن آن لذت می برد؟
یک کتاب خوب برای اینکه در ذهن و زندگی کودکان ماندگار شود نیاز به داشتن استانداردهایی در محتوا(متن)، تصویر و شکل ظاهری دارد که در این مقاله تنها به مقوله محتوا یا متن پرداخته می شود.
۸ استاندارد مهم کتاب کودک
۱٫داستان های کودکان باید واژگانی داشته باشند که متناسب سن کودک باشند و با گنجینه لغات او سازگاری داشته باشند؛ یعنی نه خیلی پیچیده و نه خیلی ساده باشند. به بیان بهتر داستان های کودکان باید به گونه ای باشند که هم قابل درک بوده و هم بتوانند دایره واژگان مخاطب را افزایش دهند.
۲٫داستان های کودکان باید با علایق آنها همسو باشند؛ یعنی با خصوصیات ذهنی و رشدی کودکان و آنچه که نیاز دارند و می پسندند در یک جهت باشند.
برای مثال:
*برای کودکان زیر ۳ سال(برای مطالعه بیشتر، اینجا کلیک کنید)
کتابهای شناخت دنیای اطراف
کتابهای شعر و ریتمیک
کتابهایی با تصاویر درشت و واضح
کتابهای حمام یا با صفحات سخت
*برای کودکان ۳ تا ۵ سال (برای مطالعه بیشتر، اینجا کلیک کنید)
داستان های بسیار کوتاه و با مفاهیم ساده
داستان هایی درمورد زندگی روزمره، داستان های حیوانات، اسباب بازی ها، وسایل نقلیه و …
داستان هایی با موضوع شناخت و کنترل احساسات
کتاب های تصویری
کتابهای شعر و داستان های ریتمیک
*برای کودکان ۶ و ۷ سال (برای مطالعه بیشتر، اینجا کلیک کنید)
کتابهایی با موضوع شناخت مدرسه و اهمیت آموزش
کتابهایی با موضوع عشق و علاقه در خانواده
کتابهایی باداستان های مهارت های ارتباطی
داستان هایی با متن کوتاه و جملات ساده
*برای کودکان ۸ و ۹ سال(برای مطالعه بیشتر، اینجا کلیک کنید)
داستان هایی با موضوع ارزش دوستی
داستان های طنز
داستانهای تخیلی
کتابهای اسرار آمیز و هیجانی
*برای کودکان ۱۰ تا ۱۲ سال (برای مطالعه بیشتر، اینجا کلیک کنید)
داستان ها و کتابهای تاریخی و اسطوره ای
داستان ها و کتابهای علمی و زندگینامه
کتابهایی با موضوعات مختلف
۳٫اتفاقات و حوادث کتاب های داستانی کودکان نباید مبهم و غیر قابل درک باشند و باعث سردرگمی او شوند. روند داستان باید به گونه ای باشد که در آخر کتاب، کودک به جواب همه سوالاتی که برایش پیش می آید برسد.
✅نمونه ایی مناسب از داستان کودک در این مورد:
عنوان کتاب: دست هایت را بشوی
“شازده کوچولو دوست داشت کثیف باشد.
ملکه گفت : اول دست هایت را بشور بعد برو سراغ خوردن کیک!
شازده کوچولو پرسید: چرا؟
ملکه جواب داد: چون توی حیاط بازی کردی
شازده کوچولو پرسید: چرا باید اینقدر دست هایم را بشورم؟
خدمتکار گفت به علت وجود میکروب و کثافت.
شازده کوچولو پرسی: میکروب دیگر چیست؟
…. “
(برای خرید این کتاب اینجا کلیک کنید)
۴٫داستان های ماندگار در ذهن کودکان، کتاب هایی هستند که زبانی روان، شیرین و خوش آهنگ دارند. زبان داستان های کودکان دوستانه، صمیمی و مهربان است و در آن اثری از خشکی، بی مهری و سردی دیده نمی شود.
✅نمونه ایی مناسب از داستان کودک در این مورد:
عنوان کتاب: من و تو خرس کوچولو
“روزی روزگاری دو خرس بودند. اسم یکی خرس بزرگ بود و اسم دیگری خرس کوچولو. خرس بزرگ بزرگ بود و خرس کوچولو کوچک بود. خرس کوچولو می خواست بازی کند اما خرس بزرگ یک عالمه کار داشت.
خرس کوچولو گفت: من می خواهم بازی کنم!
خرس بزرگ گفت: من باید برای بخاری هیزم جمع کنم.
خرس کوچولو گفت: پس من هم هیزم جمع می کنم. …. “
۵٫داستان های کودکان از پایان خوش برخوردارند و نباید دارای اثرات منفی و غمگین باشند.
❌نمونه ایی نامناسب از داستان کودک در این مورد:
در جنگل سرسبزی، از درون تنه یک درخت، صدای گریه به گوش می رسید. جغد دانا روی شاخه درخت نشسته بود و به صدای گریه گوش می داد و صدا زد: آهای کی هستی؟
بچه آهویی با ترس و لرز از تنه درخت بیرون آمد و اطرافش را نگاه کرد.
جغد پرسید: چی شده چرا ناراحتی؟
آهو کوچولو با گریه گفت: شکارچی ها مادرم را کشتند و با خود بردند.. مادر من مرده… و بعد زار زار گریه کرد…..”
۶٫کتاب های کودکان نباید حالت نصیحت گونه، آموزش مستقیم و امر و نهی داشته باشند.
۷٫کودکان با توجه به کم بودن سن شان دارای درک متفاوتی از جهان هستند؛ بنابراین حوادث خیال انگیز کتاب های داستان کودک بهتر است به گونه ای باشد که بتواند پاسخگوی درک تخیل شان از دنیای پیرامون باشد.
✅نمونه ایی مناسب از داستان کودک در این مورد:
عنوان کتاب: مامانم را می خوام
“وقتی به پیش دبستانی بروم، دلم برای مامانم تنگ می شود. می توانم عکس او را در یک قاب بگذارم. اما دوست دارم او را در جیبم جا بدهم. کاش ستاره دنباله داری را می دیدم و آرزو می کردم مامانم کوچولو شود. مامان به این کوچولویی را در جیبم می گذاشتم، تو جیبم جا می گرفت، جاش نه تنگ بو نه گشاد….”
(برای خرید کتاب اینجا کلیک کنید)
۸٫و در نهایت داستانهای کودک باید سرگرم کننده و لذت بخش باشند؛ یعنی در این کتاب ها به موضوعات مورد علاقه کودکان پرداخته شود و نه اینکه وسیله ای تعلیمی و تربیتی باشد که به نفع والدین و بزرگسالان است.
❌نمونه ایی نامناسب از داستان کودک در این مورد:
” اسم این دختر سارا است. سارا خیلی دختر خوبی است. او صبحانه خوردن را خیلی دوست دارد. او هر روز یک لیوان شیر می خورد. سارا می داند که اگر هر روز صبح یک لیوان شیر بخورد، سالم و قوی می ماند و زود بزرگ می شود. سارا هیچ وقت بجای غذا، شکلات، بیسکویت یا شیرینی نمی خورد…”
نویسنده و پژوهشگر کتاب کودک
منابع:
مقدمه بر ادبیات کودکان (مولف: حمیدرضا شاه آبادی)
نظری بر تصویرسازی کتاب کودک (مولف: فاطمه معدنی)
پاسخ دهید